Đăng clip chê người khác nghèo lên mạng xã hội có bị coi là xúc phạm nhân phẩm người khác không? Hành vi này bị xử phạt thế nào? – Đây là câu hỏi của rất nhiều người và là vấn đề gây nhức nhối mạng xã hội tuần qua. Hãy cùng Luật Hà Sơn Bình tìm hiểu quy định pháp luật về vấn đề trên.
Đăng clip chê người khác nghèo lên mạng xã hội có bị coi là xúc phạm nhân phẩm, danh dự của người khác không?
Hiện nay, pháp luật không quy định rõ như thế nào thì được xem là xúc phạm danh dự của người khác.
Tại Điều 20 Hiến pháp 2013 quy định như sau:
“1. Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp luật bảo hộ về sức khoẻ, danh dự và nhân phẩm; không bị tra tấn, bạo lực, truy bức, nhục hình hay bất kỳ hình thức đối xử nào khác xâm phạm thân thể, sức khỏe, xúc phạm danh dự, nhân phẩm.
- Không ai bị bắt nếu không có quyết định của Tòa án nhân dân, quyết định hoặc phê chuẩn của Viện kiểm sát nhân dân, trừ trường hợp phạm tội quả tang. Việc bắt, giam, giữ người do luật định.
- Mọi người có quyền hiến mô, bộ phận cơ thể người và hiến xác theo quy định của luật. Việc thử nghiệm y học, dược học, khoa học hay bất kỳ hình thức thử nghiệm nào khác trên cơ thể người phải có sự đồng ý của người được thử nghiệm.”
Bên cạnh đó, tại Điều 34 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về Quyền được bảo vệ danh dự, nhân phẩm, uy tín như sau:
“1. Danh dự, nhân phẩm, uy tín của cá nhân là bất khả xâm phạm và được pháp luật bảo vệ.
- Cá nhân có quyền yêu cầu Tòa án bác bỏ thông tin làm ảnh hưởng xấu đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của mình.
Việc bảo vệ danh dự, nhân phẩm, uy tín có thể được thực hiện sau khi cá nhân chết theo yêu cầu của vợ, chồng hoặc con thành niên; trường hợp không có những người này thì theo yêu cầu của cha, mẹ của người đã chết, trừ trường hợp luật liên quan có quy định khác.
- Thông tin ảnh hưởng xấu đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của cá nhân được đăng tải trên phương tiện thông tin đại chúng nào thì phải được gỡ bỏ, cải chính bằng chính phương tiện thông tin đại chúng đó. Nếu thông tin này được cơ quan, tổ chức, cá nhân cất giữ thì phải được hủy bỏ.
- Trường hợp không xác định được người đã đưa tin ảnh hưởng xấu đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của mình thì người bị đưa tin có quyền yêu cầu Tòa án tuyên bố thông tin đó là không đúng.
- Cá nhân bị thông tin làm ảnh hưởng xấu đến danh dự, nhân phẩm, uy tín thì ngoài quyền yêu cầu bác bỏ thông tin đó còn có quyền yêu cầu người đưa ra thông tin xin lỗi, cải chính công khai và bồi thường thiệt hại.”
Theo như những quy định trên thì danh dự, nhân phẩm của một cá nhân là bất khả xâm phạm. Không một ai được quyền xâm phạm đến danh dự, nhân phẩm của người khác.
Hành động xúc phạm danh dự của người khác sẽ được hiểu là hành vi dùng những từ ngữ, lời nói khó nghe để nói về một người nào đó nhằm hạ thấp giá trị, uy tín và danh dự của người đó xuống.
Do đó, hành vi chê bai người khác nghèo nhằm hạ thấp giá trị, danh dự của người đó rồi đăng lên mạng xã hội có thể được xem là xúc phạm danh dự người khác.
Chế tài áp dụng đối với hành vi xúc phạm danh dự của người khác
Xử phạt hành chính
Căn cứ vào khoản 3 Điều 7 Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định như sau:
“Vi phạm quy định về trật tự công cộng
…
- Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
a) Có hành vi khiêu khích, trêu ghẹo, xúc phạm, lăng mạ, bôi nhọ danh dự, nhân phẩm của người khác, trừ trường hợp quy định tại điểm b khoản 2 Điều 21 và Điều 54 Nghị định này;
b) Tổ chức, thuê, xúi giục, lôi kéo, dụ dỗ, kích động người khác cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe người khác hoặc xâm phạm danh dự, nhân phẩm của người khác nhưng không bị truy cứu trách nhiệm hình sự;
c) Báo thông tin giả, không đúng sự thật đến các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền;
d) Gọi điện thoại đến số điện thoại khẩn cấp 111, 113, 114, 115 hoặc đường dây nóng của cơ quan, tổ chức để quấy rối, đe dọa, xúc phạm;
đ) Sản xuất, tàng trữ, vận chuyển “đèn trời”;
e) Thiết kế, sản xuất, sửa chữa, bảo dưỡng, thử nghiệm tàu bay, động cơ tàu bay, cánh quạt tàu bay và trang bị, thiết bị của tàu bay không người lái, phương tiện bay siêu nhẹ không có đủ hồ sơ, tài liệu pháp lý được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cấp hoặc đăng ký theo quy định;
g) Thiết kế, sản xuất, sửa chữa, bảo dưỡng, thử nghiệm tàu bay, động cơ tàu bay, cánh quạt tàu bay và trang bị, thiết bị của tàu bay không người lái, phương tiện bay siêu nhẹ không duy trì đủ điều kiện về nguồn nhân lực theo giấy phép do cơ quan có thẩm quyền cấp;
h) Thiết kế, sản xuất, sửa chữa, bảo dưỡng, thử nghiệm tàu bay, động cơ tàu bay, cánh quạt tàu bay và trang bị, thiết bị của tàu bay không người lái, phương tiện bay siêu nhẹ không duy trì đủ điều kiện về trang thiết bị, phương tiện, dụng cụ, nhà xưởng, sân bãi theo giấy phép do cơ quan có thẩm quyền cấp;
i) Thiết kế, sản xuất, sửa chữa, bảo dưỡng, thử nghiệm tàu bay, động cơ tàu bay, cánh quạt tàu bay và trang bị, thiết bị của tàu bay không người lái, phương tiện bay siêu nhẹ không bảo đảm tiêu chuẩn an ninh, an toàn và các điều kiện về môi trường theo quy định của pháp luật.”
=> Theo như quy định trên thì người nào xúc phạm danh dự của người khác sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng.
Ngoài ra, tại khoản 14 Điều 7 Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định như sau:
“Vi phạm quy định về trật tự công cộng
…
- Biện pháp khắc phục hậu quả:
a) Buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu đối với hành vi vi phạm quy định tại điểm c khoản 1, điểm l khoản 2 và điểm e khoản 4 Điều này;
b) Buộc cải chính thông tin sai sự thật hoặc gây nhầm lẫn đối với hành vi vi phạm quy định tại điểm a khoản 3 và điểm i khoản 4 Điều này;
c) Buộc xin lỗi công khai đối với hành vi vi phạm quy định tại điểm a khoản 3, các điểm d và đ khoản 5 Điều này trừ trường hợp nạn nhân có đơn không yêu cầu;
d) Buộc thực hiện biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường đối với hành vi vi phạm quy định tại điểm h khoản 5 Điều này;
đ) Buộc chi trả toàn bộ chi phí khám bệnh, chữa bệnh đối với hành vi vi phạm quy định tại điểm d khoản 1, điểm c khoản 2, điểm b khoản 3 và điểm a khoản 5 Điều này.”
Theo đó, ngoài việc bị xử phạt vi phạm hành chính thì người có hành vi xúc phạm danh dự người khác còn phải buộc xin lỗi công khai đối với hành vi vi phạm của mình.
Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp hành vi chê người khác nghèo do hậu quả đối với nạn nhân chưa ở mức độ nghiêm trọng và nạn nhân cũng không đề nghị cơ quan chức năng xử lý nên có thể mức phạt theo quy định tại Nghị định 144/2021/NĐ-CP sẽ không được áp dụng.
Nhưng nếu đăng hành vi đó lên mạng xã hội, thì với những diễn biến sự việc trên không gian mạng, cơ quan chức năng có thể vào cuộc và căn cứ xử lý theo quy định tại Nghị định số 15/2020/NĐ-CP về xử phạt hành chính trong lĩnh vực bưu chính viễn thông tần số vô tuyến điện. Số tiền xử phạt đối tượng có thể lên tới 20.000.000 đồng.
Trách nhiệm hình sự
Căn cứ vào Điều 155 Bộ luật Hình sự 2015 một số cụm từ bị thay thế bởi điểm e khoản 2 Điều 2 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017 quy định về Tội làm nhục người khác, như sau:
“1. Người nào xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác, thì bị phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.
- Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm:
a) Phạm tội 02 lần trở lên;
b) Đối với 02 người trở lên;
c) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;
d) Đối với người đang thi hành công vụ;
đ) Đối với người dạy dỗ, nuôi dưỡng, chăm sóc, chữa bệnh cho mình;
e) Sử dụng mạng máy tính hoặc mạng viễn thông, phương tiện điện tử để phạm tội;
g) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 05 năm:
a) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên
b) Làm nạn nhân tự sát.
4. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.”
Như vậy, trường hợp sử dụng mạng xã hội để xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội làm nhục người khác với mức phạt tù cao nhất là 05 năm tương ứng với mức độ của hành vi vi phạm.
Mỗi người đều phải có ý thức để môi trường mạng xã hội được trong sạch
Với những người có sức ảnh hưởng lớn trên mạng xã hội, có nhiều người theo dõi thì những nội dung thông tin của họ đưa ra sẽ tác động tích cực hoặc tiêu cực đối với xã hội. Những thông tin cổ suý cho những hành vi thiếu văn hóa, thiếu chuẩn mực đạo đức, thuần phong mỹ tục có thể tác động tiêu cực đến xã hội, đặc biệt là đối với lớp trẻ.
Thái độ ứng xử thiếu khiêm tốn, khinh miệt, coi thường người nghèo là đi ngược lại với truyền thống đạo đức, thuần phong mỹ tục của người Việt, có thể tác động đến tiêu cực đến suy nghĩ và hành động của giới trẻ.
Trong xã hội hiện đại, các bậc phụ huynh thường cuốn vào công việc, ít có thời gian giáo dục, quan tâm, chăm sóc con cái. Trong khi đó các bạn trẻ thanh thiếu niên thì thường xuyên sử dụng mạng xã hội, hay theo dõi những người nổi tiếng và học theo, làm theo.
Bởi vậy với những người có sức ảnh hưởng trên mạng xã hội mà không có chuẩn mực đạo đức hoặc vì muốn có nhiều lượt tương tác nên đã làm các video rẻ tiền. Các nội dung độc phải dị, lạ, không phù hợp với chuẩn mực đạo đức thuần phong mỹ tục để câu view (lượt xem) thì đó là hành vi rất đáng trách, đáng lên án và cần phải bị xử lý bằng các chế tài của pháp luật, dư luận xã hội cần lên án để tẩy chay các tài khoản mạng xã hội kiểu này.
Đối với những trường hợp tài khoản mạng xã hội vi phạm tiêu chuẩn cộng đồng các đơn vị cung cấp dịch vụ viễn thông cũng có thể khóa tài khoản hoặc theo yêu cầu của các cơ quan bảo vệ pháp luật, đánh giá những tác động tiêu cực từ các tài khoản mạng xã hội có thể gây ra đối với xã hội để yêu cầu với đơn vị cung cấp dịch vụ mạng xã hội có biện pháp ngăn chặn và tiến hành xử phạt hành chính đối với các trường hợp vi phạm.
Để môi trường mạng được trong sạch, bớt rác thì mỗi người dân phải có ý thức trong việc sử dụng mạng xã hội, đưa các thông tin trên mạng xã hội.
Dưới góc độ pháp lý thì mọi hành vi, hoạt động trên mạng xã hội đều có sự quản lý bởi pháp luật, những người đưa thông tin không phù hợp với pháp luật thì sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Dưới góc độ dư luận xã hội thì những hành vi không phù hợp với chuẩn mực đạo đức, thuần phong mỹ tục thì sẽ bị xã hội cười chê, lên án và tẩy chay. Để nổi tiếng trên mạng xã hội không khó nhưng để giữ được sự nổi tiếng đó thì không đơn giản.
Nếu người sử dụng mạng xã hội dùng các chiêu trò bẩn, xả rác lên mạng xã hội để được nổi tiếng thì cũng rất dễ bị tẩy chay và có thể sẽ có kết cục là các chế tài của pháp luật giống như một số giang hồ mạng hoặc những người sống ảo đã phải trả giá trong thời gian gần đây.
Trên đây là hướng dẫn của Luật Hà Sơn Bình về hình phạt nào cho hành vi đăng clip chê người khác nghèo lên mạng xã hội. Nếu có vướng mắc hoặc cần thêm thông tin tư vấn luật hôn nhân gia đình xin vui lòng liên hệ hotline 1900.6193 để được hỗ trợ.
—————————
THÔNG TIN LIÊN HỆ
Địa chỉ: Số 68 Bắc Sơn (Km20+500), TDP Bắc Sơn, Thị trấn Chúc Sơn, Chương Mỹ, Hà Nội.
VP: Số 22, ngõ 20, Nguỵ Như Kom Tum, Nhân Chính, Thanh Xuân, Hà Nội.
Tổng đài tư vấn pháp luật: 1900.6193
Email: hasonbinhlawfirm@gmail.com
