Trong những năm 2020-2021, số lượng NLĐ rút bảo hiểm xã hội một lần tăng nhanh đột ngột. Nguyên nhân chủ yếu là do dịch bệnh COVID-19 khiến một lượng lớn NLĐ mất việc, thất nghiệp, cuộc sống gặp nhiều khó khăn về mặt tài chính. Giải pháp tình thế để giải quyết khó khăn trước mắt mà nhiều NLĐ lựa chọn là rút BHXH một lần. Cùng Luật Hà Sơn Bình tìm hiểu về điều kiện, cách tính, mức hưởng và thủ tục để rút bảo hiểm xã hội một lần.
Cơ sở pháp lý
- Luật BHXH 2014
- Nghị định 115/2015/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật bảo hiểm xã hội về bảo hiểm xã hội bắt buộc
- Thông tư số 59/2015/TT-BLĐTBXH ngày 29/12/2015 của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội về BHXH bắt buộc
- Thông tư 01/2023/TT-BLĐTBXH quy định mức điều chỉnh tiền lương và thu nhập tháng đã đóng bảo hiểm xã hội
- Quyết định 636/QĐ-BHXH của BHXH Việt Nam ngày 22/04/2016 về việc ban hành quy định về hồ sơ và quy trình giải quyết hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội
Điều kiện hưởng bảo hiểm xã hội một lần
Người lao động tham gia đóng Bảo hiểm xã hội thuộc 1 trong 6 trường hợp sau có thể gửi yêu cầu đến cơ quan BHXH để hưởng chế độ BHXH 1 lần theo quy định.
- Đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH (Khoản 3, Điều 54 của Luật BHXH)
- Đủ 55 tuổi mà chưa đủ 15 năm đóng BHXH và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện (đối với lao động nữ hoạt động ở xã, phường, thị trấn);
- Ra nước ngoài để định cư;
- Người đang bị mắc bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế;
- Công an, bộ đội khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu;
- Người tham gia BHXH bắt buộc sau 01 năm nghỉ việc hoặc tham gia BHXH tự nguyện sau 01 năm không tiếp tục đóng mà chưa đủ 20 năm đóng (Điều 1 Nghị quyết 93/2015/QH13).
Như vậy cần lưu ý một số đối tượng không đủ điều kiện hưởng BHXH một lần, bao gồm:
(i) Người lao động nghỉ việc chưa đủ 1 năm khi không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện;
(ii) Người lao động đủ tuổi nghỉ hưu và đủ 20 năm đóng BHXH sẽ không được nhận BHXH 1 lần mà sẽ được hưởng lương hưu theo quy định;
(iii) Người lao động mắc bệnh nhưng không phải bệnh hiểm nghèo (Ung thư, bại liệt, Xơ gan cổ chướng, Phong, lao nặng, Nhiễm HIV chuyển sang giai đoạn AIDS);
(iv) Người lao động không chứng minh được đang định cư ở nước ngoài, trừ trường hợp đáp ứng điều kiện khác quy định tại Khoản 1, Điều 60, Luật Bảo hiểm xã hội 2014.
Mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần
- Mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần đối với người tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc được tính theo số năm đã đóng bảo hiểm xã hội, cứ mỗi năm được tính như sau:
- 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng trước năm 2014.
- 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi.
- Mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần đối với người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện được tính theo số năm đã đóng bảo hiểm xã hội, cứ mỗi năm được tính như sau:
- 1,5 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng trước năm 2014.
- 02 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi.
Lưu ý:
- Trường hợp chưa đóng đủ 1 năm thì mức hưởng bằng số tiền đã đóng, mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân tiền lương.
- Thời gian tham gia BHXH lẻ: từ 1-6 tháng tính ½ năm; từ 7-11 tháng tính 1 năm.
- Mức hưởng BHXH một lần không bao gồm số tiền Nhà nước hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện (Trừ trường hợp bị bệnh hiểm nghèo).
- Ngoài ra, mức bình quân tiền lương của người lao động sẽ phụ thuộc vào việc người lao động đang đóng BHXH theo bậc hệ số nhà nước hay theo mức tiền lương của đơn vị sử dụng lao động tư nhân và phụ thuộc vào quy định của Nhà nước liên quan đến mức điều chỉnh tiền lương và thu nhập tháng đã đóng bảo hiểm xã hội 🡪 Tính BHXH một lần bằng cách tải file excell tại đây
Những điểm cần lưu ý khi làm hồ sơ hưởng bảo hiểm xã hội một lần
Hồ sơ hưởng BHXH 1 lần gồm những giấy tờ gì
Căn cứ Điều 109, Luật bảo hiểm xã hội năm 2014 quy định hồ sơ hưởng BHXH một lần bao gồm:
- Bản gốc Sổ bảo hiểm xã hội (Sổ BH đã chốt thời gian đóng với cơ quan BHXH tại thời điểm nghỉ việc/ ngừng đóng)
- Đơn đề nghị hưởng trợ cấp BHXH 1 lần theo mẫu 14-hsb
Đối với người ra nước ngoài để định cư phải nộp thêm bản sao giấy xác nhận của cơ quan có thẩm quyền về việc thôi quốc tịch Việt Nam hoặc bản dịch tiếng Việt được chứng thực hoặc công chứng một trong các giấy tờ sau đây:
- Hộ chiếu do nước ngoài cấp;
- Thị thực của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp có xác nhận việc cho phép nhập cảnh với lý do định cư ở nước ngoài;
- Giấy tờ xác nhận về việc đang làm thủ tục nhập quốc tịch nước ngoài; giấy tờ xác nhận hoặc thẻ thường trú, cư trú có thời hạn từ 05 năm trở lên của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp.
Hình thức nộp hồ sơ
Hồ sơ rút bảo hiểm xã hội 1 lần là thủ tục quan trọng người hưởng chế độ cần chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ cần thiết trước khi được gửi cho nơi tiếp nhận hồ sơ giải quyết chế độ BHXH 1 lần.
Người lao động nộp bộ hồ sơ đầy đủ theo quy định cho cơ quan BHXH huyện/tỉnh nơi cư trú theo 1 trong 3 hình thức sau:
- Giao dịch điện tử;
- Dịch vụ bưu chính;
- Người lao động nộp hồ sơ trực tiếp tại cơ quan BHXH.
Dịch vụ bưu chính và nộp trực tiếp tại cơ quan BHXH là hai hình thức nộp hồ sơ truyền thống vẫn được áp dụng từ trước đến nay.
Đối với kênh “Giao dịch điện tử” còn khá nhiều hạn chế do chưa áp dụng đồng loạt ở tất cả các cơ quan BHXH. Do đó, Người lao động sử dụng kênh này để nộp hồ sơ nên kiểm tra trước tại Cơ quan BHXH mà mình sẽ nộp.
Cơ quan giải quyết chế độ bảo hiểm xã hội một lần
Căn cứ theo các quy định tại khoản 2, Điều 1 và Điều 20 Quyết định 636/QĐ-BHXH người lao động sẽ nộp hồ sơ hưởng BHXH 1 lần cho cơ quan BHXH cấp quận/ huyện hoặc BHXH tỉnh (trong trường hợp BHXH tỉnh được phân cấp giải quyết hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần) nơi người lao động có hộ khẩu hoặc sổ tạm trú theo quy định của pháp luật.
Như vậy, người lao động đang tạm trú ở địa phương nào thì có thể nộp hồ sơ đăng ký hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần tại cơ quan BHXH của địa phương đó.
Thời gian giải quyết hồ sơ BHXH 1 lần
Quy định tại khoản 4, Điều 110, Luật bảo hiểm xã hội 2014 về giải quyết hưởng BHXH 1 lần trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định đối với trường hợp hưởng bảo hiểm xã hội một lần, cơ quan BHXH có trách nhiệm giải quyết và tổ chức chi trả cho người lao động.
Trường hợp không giải quyết thì cơ quan BHXH phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.
Kết quả hưởng BHXH 1 lần
Người lao động nhận kết quả giải quyết chế độ bảo hiểm xã hội 1 lần gồm:
- Bộ hồ sơ gồm các giấy tờ liên quan theo hình thức đã đăng ký trong hồ sơ.
- Tiền hưởng chế độ BHXH 1 lần
Phương thức nhận tiền bảo hiểm xã hội một lần
Người hưởng BHXH 1 lần có thể nhận tiền trợ cấp trực tiếp tại cơ quan BHXH, thông qua dịch vụ bưu chính công ích hoặc nhận tiền BHXH 1 lần qua tài khoản ngân hàng;
Trường hợp người hưởng chế độ đăng ký chi trả chế độ bằng hình thức chi trả qua ATM sẽ được cơ quan BHXH được chuyển tiền vào số tài khoản đã đăng ký.
Còn trong trường hợp người hưởng đăng ký lãnh tiền BHXH 1 lần trực tiếp, khi đến cơ quan bảo hiểm xã hội nơi thụ lý hồ sơ, bạn cần mang theo giấy hẹn và căn cước công dân để được hỗ trợ chi trả theo đúng quy định.
Đối với trường hợp người hưởng chế độ ủy quyền nhận BHXH 1 lần cho người khác lĩnh thay. Người được ủy quyền thực hiện theo trình tự sau:
- Nộp giấy ủy quyền (mẫu số 13-HSB) hoặc hợp đồng ủy quyền cho cơ quan BHXH hoặc cơ quan Bưu điện nơi chi trả.
- Xuất trình CMND/CCCD hoặc giấy tờ tùy thân có ảnh;
- Nhận tiền và ký nhận tiền trên danh sách chi trả hoặc giấy nhận tiền.
Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Hà Sơn Bình về Bảo hiểm xã hội một lần. Nếu còn vướng mắc hoặc có nhu cầu tư vấn luật doanh nghiệp, quý khách hàng vui lòng liên hệ hotline: 19006193 để được hỗ trợ và tư vấn cụ thể, chi tiết hơn.
—————————
THÔNG TIN LIÊN HỆ
Địa chỉ: Số 68 Bắc Sơn (Km20+500), TDP Bắc Sơn, Thị trấn Chúc Sơn, Chương Mỹ, Hà Nội.
VP: Tầng 4, số 16 ngõ 91 Trần Duy Hưng, Trung Hòa, Cầu Giấy, Hà Nội.
Tổng đài tư vấn pháp luật: 1900.6193
Email: hasonbinhlawfirm@gmail.com
